Zadanie 1 — Instalacja i konfiguracja serwera baz danych

Cel zadania

Celem tego zadania jest zapoznanie Cię z procesem instalacji i podstawowej konfiguracji serwera baz danych. Nauczysz się, jak zainstalować popularny pakiet XAMPP na systemie Windows, który zawiera serwer baz danych MariaDB (kompatybilny z MySQL), serwer WWW Apache i inne przydatne narzędzia. Dowiesz się również, jak uruchomić usługi, sprawdzić ich status oraz gdzie szukać logów w przypadku problemów. Zdobędziesz praktyczne umiejętności niezbędne do przygotowania lokalnego środowiska deweloperskiego.

Scenariusz / opis zadania

Wyobraź sobie, że dołączyłeś do zespołu jako młodszy programista. Twoim pierwszym zadaniem jest przygotowanie swojego stanowiska pracy do tworzenia aplikacji internetowej, która będzie korzystać z bazy danych. Firma stosuje standardowe, otwarte oprogramowanie, dlatego wybór padł na pakiet XAMPP, który jest idealny do nauki i dewelopmentu. Musisz pobrać odpowiednią wersję, zainstalować ją na swoim komputerze z systemem Windows, a następnie upewnić się, że serwer baz danych działa poprawnie. Przeanalizujesz podstawową strukturę katalogów XAMPP, nauczysz się uruchamiać i zatrzymywać poszczególne moduły za pomocą panelu kontrolnego. Sprawdzisz, czy domyślne porty (80 dla serwera WWW i 3306 dla serwera MySQL/MariaDB) nie są zablokowane przez inne aplikacje. Na koniec, spróbujesz połączyć się z serwerem baz danych, aby potwierdzić, że instalacja przebiegła pomyślnie i jesteś gotowy do dalszych prac. Twoim zadaniem jest udokumentowanie tego procesu i zrozumienie podstawowych kroków, które będziesz powtarzać w przyszłości przy konfiguracji nowych środowisk.

Pomocnik wykonania

  1. Pobieranie XAMPP: Wejdź na oficjalną stronę Apache Friends i pobierz najnowszą stabilną wersję XAMPP dla systemu Windows. Wybierz wersję z najnowszą dostępną wersją PHP, ponieważ zazwyczaj zawiera ona również aktualną wersję serwera MariaDB.
  2. Uruchomienie instalatora: Po pobraniu pliku, uruchom go. Jeśli masz włączoną Kontrolę Konta Użytkownika (UAC) w Windows, może pojawić się ostrzeżenie. Zaleca się instalację XAMPP poza folderem C:\Program Files\, na przykład w C:\xampp\, aby uniknąć problemów z uprawnieniami.
  3. Wybór komponentów: W instalatorze zostaniesz poproszony o wybór komponentów. Upewnij się, że zaznaczone są co najmniej: Apache, MySQL oraz phpMyAdmin. Pozostałe komponenty są opcjonalne.
  4. Wybór folderu instalacji: Wybierz wspomniany wcześniej folder, np. C:\xampp\.
  5. Proces instalacji: Rozpocznie się proces kopiowania plików. Może to potrwać kilka minut.
  6. Panel kontrolny XAMPP: Po zakończeniu instalacji, uruchom Panel Kontrolny XAMPP (XAMPP Control Panel).
  7. Uruchomienie usług: W panelu kontrolnym, przy modułach Apache i MySQL, kliknij przycisk Start. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, nazwy modułów podświetlą się na zielono, a w logach poniżej pojawią się komunikaty o pomyślnym uruchomieniu.
  8. Konflikty portów: Jeśli któryś z modułów nie uruchomi się (podświetli się na czerwono), najczęstszą przyczyną jest konflikt portów. Sprawdź, czy inna aplikacja (np. Skype, IIS) nie używa portu 80 (dla Apache) lub 3306 (dla MySQL).
  9. Zmiana portu (opcjonalnie): Jeśli port jest zajęty, możesz go zmienić. Dla Apache kliknij Config -> httpd.conf i zmień dyrektywę Listen 80 na np. Listen 8080. Dla MySQL kliknij Config -> my.ini i zmień port w sekcji [mysqld] z port = 3306 na np. port = 3307.
  10. Instalacja jako usługa Windows: Aby moduły uruchamiały się automatycznie wraz ze startem systemu, możesz zainstalować je jako usługi. W tym celu zatrzymaj moduł (przycisk Stop), a następnie kliknij czerwony krzyżyk (X) obok nazwy modułu. Zostaniesz zapytany o potwierdzenie instalacji usługi.
  11. Weryfikacja działania Apache: Otwórz przeglądarkę internetową i wejdź na adres http://localhost. Jeśli zmieniłeś port na 8080, wpisz http://localhost:8080. Powinieneś zobaczyć stronę powitalną XAMPP.
  12. Weryfikacja działania MySQL: Najprostszym sposobem jest uruchomienie narzędzia phpMyAdmin. W panelu kontrolnym XAMPP, w wierszu modułu Apache, kliknij przycisk Admin. Otworzy się interfejs phpMyAdmin, który automatycznie połączy się z Twoją lokalną bazą danych.
  13. Logowanie do bazy z wiersza poleceń (CLI): Otwórz wiersz poleceń (cmd.exe). Przejdź do katalogu z plikami wykonywalnymi MySQL w XAMPP. Domyślnie jest to C:\xampp\mysql\bin.
  14. Wykonanie polecenia przejścia do katalogu: Wpisz w konsoli: cd C:\xampp\mysql\bin.
  15. Logowanie do serwera: Wpisz polecenie: mysql -u root. Domyślnie, użytkownik root w XAMPP nie ma hasła, więc powinieneś zostać zalogowany od razu.
  16. Sprawdzenie wersji serwera: Po zalogowaniu, w konsoli MySQL, wpisz zapytanie: SELECT VERSION();. Powinieneś zobaczyć wersję serwera MariaDB.
  17. Wylogowanie: Aby opuścić konsolę MySQL, wpisz exit; lub quit;.
  18. Lokalizacja logów: W panelu kontrolnym XAMPP, obok każdego modułu, znajduje się przycisk Logs. Klikając go, możesz otworzyć pliki z logami, które są niezwykle pomocne przy diagnozowaniu problemów.
  19. Alternatywa dla Linux: W systemach Linux (np. Ubuntu/Debian) instalacja serwera MySQL/MariaDB odbywa się zazwyczaj za pomocą menedżera pakietów.
  20. Podsumowanie: Gratulacje! Masz teraz w pełni działające lokalne środowisko serwerowe gotowe do pracy z bazami danych.

Przykłady kodu i poleceń

Poniżej znajdziesz przykładowe polecenia, które mogą być przydatne podczas pracy z konsolą.

Windows (cmd.exe)

rem Przejscie do katalogu z plikami wykonywalnymi MySQL
cd C:\xampp\mysql\bin

rem Logowanie na domyslnego uzytkownika 'root' bez hasla
mysql -u root

rem Sprawdzenie statusu uslugi MySQL (jesli zainstalowana jako usluga)
sc query mysql

Linux (bash) - dla porównania

# Instalacja serwera MariaDB na systemach bazujacych na Debianie (np. Ubuntu)
sudo apt update
sudo apt install mariadb-server

# Sprawdzenie statusu uslugi
sudo systemctl status mariadb

# Uruchomienie narzedzia do podstawowego zabezpieczenia serwera
sudo mysql_secure_installation

# Logowanie do serwera
sudo mysql -u root -p

Ilustracja konsoli

+---------------------------------------------------+
|                                                   |
|   Welcome to the MariaDB monitor.  Commands end   |
|   with ; or \g.                                   |
|   Your MariaDB connection id is 3                 |
|   Server version: 10.4.28-MariaDB mariadb.org binary distribution |
|                                                   |
|   Copyright (c) 2000, 2018, Oracle, MariaDB       |
|   Corporation Ab and others.                      |
|                                                   |
|   Type 'help;' or '\h' for help. Type '\c' to     |
|   clear the current input statement.              |
|                                                   |
|   MariaDB [(none)]> _                             |
|                                                   |
+---------------------------------------------------+

Informacje dodatkowe / uwagi